Geçen yıl İrlanda’da spor çevrelerinde ciddi bir hareketlilik yaşandı. “Irish Sport for Palestine” ekibi, Filistin’deki dram karşısında ses çıkaran bir grup olarak sahneye çıktı. O dönem 300’den fazla İrlandalı sporcu aynı metne imza attı, bu birlik kısa sürede tüm Avrupa’ya yayıldı.
Ben de o günleri hatırlıyorum; Dublin’deki dostlarım bu mektubun kulaktan kulağa nasıl büyüdüğünü anlatmıştı. Sporun politikadan kaçamadığı klasik bir örnek.
Bu grubun son adımı ise futbol dünyasında taşları yerinden oynattı. İlk kez FIFA Başkanı Gianni Infantino ve UEFA Başkanı Aleksander Ceferin için Uluslararası Ceza Mahkemesi’ne savaş suçlarına yardım iddiasıyla dosya hazırlanıyor. Bu iş öyle tribün muhabbeti değil, resmi süreç.
Rebecca O’Keeffe, grubun öne çıkan isimlerinden biri, bu girişimin tarihte “bir ilk” olduğunu söylüyor. Kendi deyimiyle, “sporun tepesindeki kişilerin hukuken masaya çağrılması gecikmiş bir hesap”.
İddiaların Temel Noktaları
O’Keeffe’nin anlattığı dosyada iki ana başlık var. Kısaca özetleyeyim, ama kendi yorumumu da araya serpiştireceğim:
1. İsrail’in yasadışı yerleşimlerindeki kulüplere izin verilmesi
UEFA ve FIFA’nın bu kulüplere göz yumması, bu bölgelerdeki yaşamın normalleşmesine katkı sağlamak demek.
Bu da uluslararası hukukta “sivil nüfusun işgal altındaki bölgeye taşınmasına destek” şeklinde yorumlanıyor.
Bunu O’Keeffe şöyle açıyor:
“Yerleşimlerde hayat normalleşmeseydi, buralara yeni yerleşimciler akmazdı.”
2. Ayrımcılık sistemi nedeniyle insanlığa karşı suçlara destek
Yasadışı yerleşimlerdeki kulüplerin Filistinlileri tribünden yönetime kadar her alanda dışlaması da “apartheid” suçlamasının temelini oluşturuyor.
Sporda ayrımcılık hep konuşulan bir konu ama burada mesele başka:
Bu yapının uluslararası federasyonlar tarafından fiilen korunması.
Rebecca ayrıca şunu da ekliyor:
UEFA ve FIFA tüzel olarak UCM’de yargılanamıyor, fakat başındaki kişiler yaptıkları tercihlerin sonuçlarını taşımak zorunda.
Kısacası “koltuğun hakkı sorumlulukla gelir”.
Belgeler arasında:
- FIFA iç yazışmaları
- Tanıklık ifadeleri
- Sivil toplum raporları
- İnsan hakları örgütlerinin saha verileri
Bulunduğu söyleniyor. Dosyanın bir kısmı gizli.
Benim dikkatimi çeken detay, bu belgelerin içinde maç takvimleri ve kulüp lisanslama süreçleriyle ilgili iddiaların da yer aldığı bilgisi. Spor bürokrasisinin nasıl işlediğini bilen herkes için bu ciddi bir sinyal.
Rusya’ya 4 günde yaptırım İsrail’e neden yok
O’Keeffe’nin en net çıkışı burada geliyor.
Hepimiz hatırlıyoruz, Rusya Ukrayna’ya girdikten dört gün sonra FIFA ve UEFA tüm Rus kulüplerini men etmişti.
Aynı refleks İsrail için hiçbir zaman devreye girmedi.
Bunun nedeni sorulduğunda O’Keeffe topu siyaset sahasına gönderiyor:
ABD ve İsrail hükümetlerinin FIFA ve UEFA yönetimine yakınlığı hep tartışılır.
Basit bir ifade ile:
“Kural herkes için aynı uygulansaydı, İsrail çoktan yaptırım almıştı.”
Türkiye ve bahis oyuncularını ilgilendiren kısım
Türkiye’de özellikle online bahis oyuncuları ve futbol takipçileri için bu dosyanın birkaç önemli sonucu olabilir:
Ne değişebilir
- İsrail kulüpleri Avrupa kupalarından çekilebilir.
- UEFA turnuva formatlarında düzenlemeye gidebilir.
- Bazı maçların bahis listeleri değiştirilir ya da kaldırılır.
- Federasyonlar arası gerilim yeni kararların önünü açabilir.
Türkiye’de bahis oynayanlar bilir, bir kulübün Avrupa’dan men edilmesi bile oranları altüst eder. Özellikle canlı bahis tarafında bu tarz siyasi dosyalar direkt etki yaratır.
Benim kişisel notlarım ve az bilinen bir detay
Yıllar önce UEFA toplantılarından birinde, farklı ülkelerin delegelerinin “yerleşim kulüpleri” hakkında perde arkasında tartıştığını işitmiştim. O zaman kimse bu konunun gün gelip UCM’ye taşınacağını düşünmüyordu.
Az bilinen bir detay da şu:
UEFA’nın iç prosedürlerinde “coğrafi durum tartışmalı bölgelerde lisanslama istisnaları” maddesi bulunuyor.
Bu madde uzun süredir uygulanmıyor, fakat O’Keeffe’nin bahsettiği dosyada bu maddenin geçmişte nasıl devreye alındığına dair bilgiler olduğu söyleniyor.
Kısa tablo: Dosyadaki suçlama başlıkları
| Başlık | Açıklama |
| Yerleşim kulüpleri | UEFA ve FIFA’nın bu kulüpleri lisanslaması |
| Normalleşme etkisi | İşgal altındaki bölgelerde yaşamı destekleme |
| Ayrımcılık | Filistinli oyuncu ve taraftarların dışlanması |
| Siyasi etki | ABD ve İsrail ile yakın temas iddiası |
| Çifte standart | Rusya yaptırımı ile İsrail durumu arasındaki fark |
Son söz
Bu dava ilerlerse dünya futbolunda deprem etkisi yaratabilir.
Infantino ve Ceferin için açılan dosya sadece iki kişinin değil, tüm spor sisteminin aynaya bakması anlamına geliyor.
Ve bu kez konu puan silme ya da disiplin cezası değil; insanlığa karşı suç iddiası.
Sahada top dönüyor ama masa başında çok daha ağır bir dosya hazırlanıyor.
Об авторе
